“Pambıq mövsümü ilə birgə bizim dolanışığımız, yaşayışımız da bitir. Rayonda başqa iş tapmaq mümkün deyil. Bircə pambıqdır, o da mövsümdən mövsümə. Mən yalandan, bəzəkli-düzəkli cümlələr qura bilmirəm, qış aylarını yeməyə çörək tapmamışıq”.

Kürdəmir sakini, 53 yaşlı Püstə Orucova belə deyir. Bildirir ki, imkansızlıqdan ailəsi ona təhsil verə bilməyib. Erkən yaşda ailə qurmalı olub. Həyat yoldaşının da bir peşəsi, sənəti olmadığından ilk gündən yoxsulluq çəkib. Ölkədə kütləvi pambıq əkininə start verilənədək yoldaşı fəhləlik edib, ailəni dolandırırmış. Sonradan bir ayağı tutulub, işlədə bilməyib. Bununla ailənin dolanışığı çətinləşib. Son 2 ildə evin xanımı Püstə Orucova qonşu qadınlarla birgə pambıq sahələrinə alağa, pambıq toplmağa getməyə başlayıb. “İndi nə pambıq, nə iş, nə də pul var”, – deyir. Mövsümündə günü 7-8 manatdan işləyir, sonra qışla birgə qara günlərinin də gəldiyini söyləyir.

P.Orucova deyir ki, evində nə işığı, nə də qazı var. Yeməyini, çayını həyətdəki ocaqda hazırlayır. Odun almağa belə imkanı olmadığından, bütün günü küçələrdən çör-çöp toplayır, bununla qışı birtəhər yola verir:
“İşıq çəkdirmək istədik, dedilər rüsum ödəməlisiniz. Biz 20 qəpik tapmırıq ki, çörək alaq. Rüsumu haradan tapaq? Qaz üçün də deyirlər ki, boruları alın, gələk çəkək. Mən günə 20 manat qazansaydım, bunları edə bilməzdimmi? Kim itirib o 20 manatı ki, pambıqçı tapsın? Prezidentə dedikləri qədər qazansaydım, qışda acından ölməzdim”.

P. Orucova evini işıqlandırmaq üçün qonşudan uzadıcı ilə elektrik çəkib. Deyir, ona da utandığından əlavə heç nə taxa bilmir. Bircə lampa taxır ki, gecələr qaranlıqda oturmasınlar:

“Yaşayışımı, dolanışığımı görürsünüz də. Heç yerdən köməyim, bir qəpik alacağım yoxdur. Pambıq toplandı, bitdi, yetim Püstənin qara günləri başladı. Qazancım iş olan vaxtlar ac qalmamağa yetir. Vallah, kartof qaynatması yeməkdən bezmişdim, indi onu da tapmıram. Bir baxın də, qazsız, işıqsız bir evdə qışı başa vurmaq nə deməkdir?”

Püstə Orucova deyir ki, bugündən sabaha ümidi olmayan insanlardılar. İndi də ümidini pambığa bağlayıb. Gözləyir, toxum səpilsin, alaq çıxsın, yenə gedib təmizləsin:

“O ağır işi bilirsiniz necə həsrətlə gözləyirəm? Vallah, aclıq məni xəstə salıb. Arada dedim gedib onun-bunun qapısını təmizləyim. Bəlkə 3-4 manat verən tapıla. Kimə dedim, “ehtiyacımız yoxdur” – cavabını aldım. Camaat o qədər pis vəziyyətdə yaşayır ki, artıq ağır işlərini də özləri görürlər. Adam tutub iş gördürmək dövrü də arxada qalıb”.

Püstə Orucova deyir ki, pambıq yığmaq, alaq təmizləmək həm çox əziyyətli, həm də gəlirsiz sahədir. Düzdür, işsiz qalmaqdan yaxşıdır, amma həm də mövsümidir deyə, faktiki işsiz sayılırsan. Bölgələrdə başqa yerdən iş tapmaq isə əməlli-başlı zülmdür:
“Mənim kimi təhsilsiz, əlində bir peşəsi olmayan insan üçün başqa çarə yoxdur. Bacardığım pambıq toplamaq, alaq etməkdir, o da ki, mövsümündə. İlin çox ayını işsiz qalıram”.