Böyrəklərdə oksalat duzları: nə etməli?
Oksalat (etakdiol) turşusu ən sadə dikarbon turşusu olub təbabətdə təsadüf olunur. Etakdiol güclü turşu olub anion və protionu dissosasiya edir. Oksalat turşusunun anionu kalsium kationu ilə birləşərək az həll olan duz-kalsium, oksalat-monohidrat və dehidrat əmələ gəlir.
Oksalat turşusunun qanda səviyyəsinin artması (oksalemiya) endogen və ekzogen faktorlardan asılıdır. Ekzogen oksalemiya əksər hallarda alimentar mənşəli olub tərkibində oksaloforlar çox olan qida qəbulu zamanı baş verir. Bu qidalara aiddir:
- kakao
- şokolad
- ispanaq
- çay
- istiot və s.
Kalsium və maqnezium oksalatlar, oksalat daşlarının mənbəyi olurlar. Kalsium oksalatın sidikdə həll olması sudakı həll olmasından artıqdır. Buna səbəb oksalatın kristalizasiyasının bəzi maddələr tərəfindən ingibisiya olunmasıdır. Bu maddələrə aşağıdakılar aiddir:
- turş polisaxaridlər
- kiçik molekullu polipeptidlr
- sidik cövhəri
- maqnezium
- pirofosfatlar
- difosfdatlar
- sitratlar
- üzvi turşular.
Oksalat metobolizmasının pozulmasının 2 tipi mövcuddur. Birinci tipdə oksalat turşusunun katalizatoru olan fosfatazalı fermentin aktivliytinin azalması nəticəsində baş verir.
İkinci tip oksaluriya serenin metabolizminin ferment deffekti nəticəsində baş verir. Bu zaman kalsium-oksalatın kristallaşması uron turşrsu, xondrotinsulfat və heparinsulfat təsirindən baş verir.
Askorbin turşusunun sidikdə oksalatların artmasında rolu böyükdür, çünki 17-40% dərman kimi qəbul edilən askorbin turşusu orqanizmdən oksalat formasında xarıc olur.
Oksalat turşusunun sintezi A, B, D vitaminlərinin, xüsusən B6 maqneziumun qıtlığı zamanı artır.
Oksalatların əmələ gəlmə mənbələri aşağıdakı kimidir:
1/3 - endogen mexanizmlər əsasında
1/3 - askorbin turşusunun metobolizmi nəticəsində
1/3 - oksalatın bağırsaqdan qana sorulması nəticəsində.
Sağlam insan gün ərzində 40 mq oksalat ifraz edir. Hiperoksaluriya zamanı oksalatların sidikdə miqdarı gün ərzində 90-315 mmol-a qədər artır.
Bağırsaqların fəaliyyətinin pozulması, ileit, hepatit, xolisistit yaradır. Nazik bağırsağın hissəvi rezeksiyası sidikdə oksalatların artmasına səbəb olur. Boyrəklərdə oksalat daşlarının əmələ gəlməsində oksalat mübadiləsinin pozulmasının rolu böyükdür.
Dünən, 17:11
Qazaxın 4 kəndinin Azərbaycana qaytarılması barədə Ermənistanla razılıq əldə edilib
Dünən, 16:00
Fars-molla rejiminin antiAzərbaycan XƏTTİ... - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 15:30
Azərbaycan strateji uğura necə nail oldu? - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 14:22
Zəngəzur dəhlizinə nəzarət funksiyası böyük ehtimalla Azərbaycan və Türkiyədə olacaq - GƏLİŞMƏ
Dünən, 14:00
Azərbaycanla bağlı ağlasığmaz açıqlama... - Niyyətlərini açıqca bəyan etdilər
Dünən, 13:19
Sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsi bölgədə vəziyyət necə təsir edəcək? - Ekspert rəyi
Dünən, 11:45
Azərbaycanlı milyarder Rusiyanın ən zəngin adamı oldu
Dünən, 11:08
İranın nüvə obyektlərinə zərər dəyməyib - AEBA
Dünən, 11:04
Kəlbəcərdə boş ərazini stadiona çevirib futbol oynadılar - VİDEO
Dünən, 10:58
Bakı-Ağstafa-Bakı marşrutu üzrə əlavə qatar reysləri təyin edilib
Dünən, 10:41
Təhlükəli olduğu deyilən, Azərbaycanda da satılan qida məhsulu ilə bağlı Rəsmi AÇIQLAMA
Dünən, 10:31
“İrana raket hücumu olmayıb”
Dünən, 10:20
Ağ Ev Kremli Qarabağa görə niyə qınayır: Fransadan sonra ABŞ da “maska”sını tam çıxartdı
Dünən, 10:14
"Emilin vəfatından sonra yatmıram"
Dünən, 10:01
Azərbaycanda 23 yaşlı oğul ata və anasını qətlə yetirdi - RƏSMİ
Dünən, 09:47
Avro və lirə ucuzlaşdı, rubl bahalaşdı
Dünən, 09:42
Övladını xilas etmək istəyərkən Kürdə batan atanın meyiti tapılıb
Dünən, 09:11
Ermənistan ya xəritədən silinəcək, ya da ərazisi kiçiləcək - VİDEO
Dünən, 09:07
Ukrayna XİN: Gürcüstan üçün real təhdid "ruslaşma"dır, “ukraynalaşma” deyil
Dünən, 09:03
Rusiya sülhməramlılarına vida: Ermənistan yeni şəraiti necə dəyərləndirəcək?
Dünən, 09:00
İsrail zərbə endirdi: İranda partlayış, ABŞ isə...
18-04-2024, 16:00
Siyasət meydanının 10 nömrəsi... - Hər vurduğu qol olur...
18-04-2024, 15:30
“Rusiya hərbçilərini Qarabağdan çıxmaq istəmirdi, amma...” - Diplomatik uğur və məntiqi nəticə
18-04-2024, 14:22
Rus əsgərinin Qarabağdan... çıxışlıq halı - O MÜBARƏK AN...
18-04-2024, 14:00
Qarabağ... bax indi AZƏRBAYCANDIR! - HƏQİQƏTƏN DƏ...
18-04-2024, 13:39
İnsan qanı ilə qidalanan “vampir bakteriyalar” - Kimlər risk altındadır?
18-04-2024, 13:01
Nazir müavini təyin olunan Axundov kimdir? – DOSYE