Azərbaycan mətbəxində xüsusi yeri olan plovun 200 növü var. Mətbəximizin şahı sayılan bu yeməyə bayramlarda xüsusi yer verilir. Ələlxüsus, Novruz bayramında hər evdə mütləq plov bişirilir. Bu ləziz təamın özəyini isə düyü təşkil edir. Bəs düyünün xeyiri və ziyanı haqqında yetərli məlumatınız varmı?
Medicina.az bildirir ki, düyünün tərkibində B1, B2, B3 kimi vitaminlər var. B qrup vitaminlər əsəb sistemin normal işləməsini təmin edir, saçı və dərini yaxşılaşdırır.

Düyü mədəni qoruyur, mədə sekresiyasının axmasını sürətləndirir, dieta məqsədilə istifadə edilir. Onun tərkibində xolesterin yoxdur və orqanizm tərəfindən asan sorulur. Düyü orqanizmə enerji verir, insanda toxluq hissi yaradır.

Düyünün faydaları ilə yanaşı, zərərli xüsusiyyətləri də var. Belə ki, o bütün növ qidalarla qəbul edilə bilir. Çoxlu miqdarda qəbul edilməsi artıq çəkinin meydana gəlməsinə səbəb olur. İstisna hallarda qəbizlik və kolit əmələ gətirir. Bunun səbəbi isə tərkibində amilazanın olmasıdır. 3 yaşına qədər uşaqlara həftədə 2 dəfədən çox düyü yedirmək məsləhət görülmür. Ümumilikdə isə düyü insan orqanizmi üçün xeyirli qida sayılır.

Düyünün tərkibində olan kaliy orqanizmə olan artıq olan duzu və suyu ardan götürür. Tərkibində olan mürəkkəb hidrokarbonatlar, insan orqanizmini enerji ilə təmin edir. Qəhvəyi təmizlənməmiş düyü faydalı hesab olunur. Onun qabığında 80% insana lazım olan minerallar və mürəkkəb hidrokarbonatlar var.
Bir sıra Asiya dövlətlərində düyü zəhərli qrunt suları ilə suvarılır. Ekoloji test göstərir ki, Çin və Banqladeş istehsalı olan düyü və düyü məhsulları insan orqanizmi üçün çox təhlükəlidir. Misir və Hindistan kimi ölkələrdən idxal edilən məhsullar isə qənaətbəxş hesab edilir. İstənilən halda, düyü soyuq su ilə yaxşı yuyulmalı və bol suda qaynadılmalıdır. Alimlər düyü qəbulunun insanda şəkərli diabet xəstəliyi yaratmaq ehtimalının çox yüksək olduğunu açıqlayıb. Onların sözlərinə görə, düyüdən hazırlanan yeməklə qanda şəkərin miqdarını kəskin şəkildə artırır. Bundan başqa, düyü mədəaltı vəzə də ziyan vurur və onun işində problemlər yaradır. Bütün bu nəticə 200 minədək insan arasında aparılan araşdırmadan sonra məlum olub.

Belə ki, gündə 750 qram düyü qəbul edən şəxslərin diabet xəstəliyinə tutulma ehtimalı 17% yüksəkdir. Ağ düyünün çəhrayı düyü ilə əvəzlənməsi isə bu xəstəliyin yaranma ehtimalını 11% azaldır.