Azərbaycanda məhkəmələrin ,özəlliklə mülki mübahisələrdə, sifarişlə qanuna,konstitusiyaya zidd qərarlar qəbul etməsi adi hal alıb. İş o yerə çatıb ki, şəhidə qarşı iddiaları görməzə-bilməzə icraata qəbul edir,özbaşınalığın “üstü açılanda” isə aidiyyatı dəyişdirib,tələbi mübahisəyə aid olmayan şəxsə qarşı yönəldirlər. “Rəvan” sığorta şirkətinin törəməsi olduğu “Nurgün Motors”da saxta defekt aktı tərtib edib “əlil maşını”nın dünyasını dəyişmiş yiyəsi Müzəffər Əhmədovdan və maşına və olaya aidliyi olmayan, xaricdə müalicəyə ehtiyacı olan Qarabağ əlili Xaliq Abbaszadədən 10 min manata yaxın sığorta ödənişi tələb etməsi 3 ildir davam edir. Şirkətin şəhid, əlil ailələrinə “sığorta qayğısı”ndan Qarabağ əlili əlavə xəstəliyə şəkərə yoluxub,Vergilər Nazirliyi əlillərin şikayəti əsasında saxta defekt aktı tərtib edib, vergidən yayınmaya görə “Nurgün” və “Rəvan”ı cərimələyib. Prokurorluq orqanları saxta defekt dələduzluğu üzrə cinayət işi qaldırmağı bir-birinin üstünə atır. Elə bu “cəzasızlıq prezumpsiyası”ndan ruhlanan “Rəvan” Qarabağ əlilini, şəhid ailəsini məhkəməyə təzyiq yolu ilə cəzalandırmaqdan qoymur.Saxta defekt aktı tərtib edib 10 min manat tələb edilməsinə görə Nərimanov məhkəməsində iddia qaldıran Qarabağ əlili Xaliq Abbaszadəyə qarşı “Rəvan” əsas cavabdeh şəhid Müzəffər Əhmədovun ünvanı üzrə Sabunçu məhkəməsində iddia qaldırıb. Məhkəmə (hakim Gültəkin Əsədova) eyni tərəflər arasında eyni predmet və əsaslar üzrə başqa məhkəmənin icraatında iş olmasına görə, Mülki Prosessual Məcəllənin (MPM) 153.2.4 maddəsini tətbiq edib “Rəvan”ın ərizəsini qəbul etməkdən imtina etmək əvəzinə, sifarişlə şəhid və əlil ailəsini borclu edən qətnamə də elan edib. Qarabağ əlilinin Sabunçu məhkəməsinin ölmüş şəxsə qarşı qətnamə çıxarmasını açıqlaması ilə qətnamə “icraatın şəhidin hüquqi varislərinin tapılmasına qədər dayandırılması” barədə qərardadla əvəz olunub. Nərimanov məhkəməsinin isə mübahisə üzrə qətnaməsi qəbul olunub və apellyasiya və kassasiya instansiyaları da bu qətnaməni qüvvədə saxlayıb. Buna baxmayaraq Sabunçu məhkəməsi (hakim İmran Burcayev) özbaşına hüquqi varis tapılmadan hakim Gültəkin Əsədovanın icraatın dayandırılması barədə qərardadını ləğv etmədən 2016-cı ilin fevralında iş üzrə icraatı təzələyib və “aidiyyatı üzrə” Suraxanı məhkəməsinə göndərib ki, əsas cavabdeh öldüyündən, aidiyyat dəyişib! (??). Özü də qərardaddan şikayətvermə müddətini gözləmədən. Suraxanı məhkəməsinin hakimi Ramil Həsənov icraataına götürdüyü işi əlilin çoxsaylı şikayətlərindən sonra geri qaytarmağa məcbur olub. Onu da deyək ki,əlilin qarşılıqlı iddiası 1 ildən çoxdur təqdim edilsə də, hələ də qarşılıqlı iddiaçı kimi tanınmayıb. Qarabağ əlilinin “Rəvan”a qarşı Suraxanı məhkəməsinə verdiyi və dəftərxanadan hakim Elçin Ağayevdə olduğu deyilən iddiası kimi qarşılıqlı iddiasını da məhkəmə it-bata salıb. Qayıdaq “aidiyyat qərardadı”na. Sabunçu məhkəməsinə qaytarılan bu qərardadın “taleyindən” Suraxanı məhkəməsinin Xaliq Abbaszadəni 28.11.2016 tarixinə hazırlıq iclasına çağırması barədə bildirişinə kimi xəbər çıxmayıb. Əlilin Ədliyyə Nazirliyinə, Məhkəmə Hüquq Şurasına şikayətləırinə cavab olaraq Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin (AM) ümumi şöbəsinin müdiri Ələkbər Həsənov 21.10.2016 tarixli 6ÜŞ-1409/16 saylı məktubla bildirilib ki, Sabunçu məhkəməsinin 10.02.2016 tarixli qərardadından Xaliq Abbaszadənin verdiyi şikayət Bakı AM-in 18.08.2016 tarixli qərardadı ilə təmin olunmayıb. Özbaşınalığa fikir verin, tərəflərə nə bildiriş verilib, nə qərardad. Ən çöxu 3 aya baxılmalı olan şikayətə isə 6 aya baxılıb!(??) Başqa sözlə, qərardan şikayət vermə hüququ pozularaq mülki iş 05.10.2016-da Sabunçu məhkəməsinə qaytarılıb. Maraqlıdır ki, Bakı AM aidiyyatı Sabunçu hesab edib ona qaytardığı halda Suraxanı məhkəməsi (hakim Ramil Həsənov) 28.11.2016-da eyni tərəflər arasında, eyni predmet və əsaslar ilə Nərimanov məhkəməsinin qanuni qüvvəyə minmiş qətnaməsi olduğu halda, MPM-in 261.0.2 maddəsi əsasında icraata xitam vermək əvəzinə Qarabağ əlilinin əleyhinə 9500 manatlıq qətnamə qəbul edib. Özbaşınalıq göz önündədir: əsas cavabdehə -şəhidə qarşı yönələn tələb də Qarabağ əlilinə “yüklənib”!(??) MPM-in 58-ci maddəsinə əsasən,tərəfin ölməsilə onun hüquqi varisini işə cəlb etmək əvəzinə, aidiyyatın dəyişməsinə qərar verən məhkəmə çıxış yolu kimi Qarabağ əlilinə “get özünü yandır” təklifini də unutmayıb. Bərakallah, belə məhkəmə hakimiyyətinə.
Məğrur Bədəlsoy
P.S.Konstitusiyadan, qanundan, məcəllələrdən xəbərsiz olan hakimlərin diqqətinə çatdıraq ki, Qarabağ əlilləri məhkəmələrdə mübahisələrində rüsum ödəməkdən azad olduqlarından ekspertiza və s. xərcləri onlara yüklənə bilməz